Модельная библиотека – филиал №7 присоединилась к литературно-музыкальному флешмоб – марафону «75 песен Великой Победы»

#75_песен_Великой_Победы
Модельная библиотека – филиал №7 МБУК «Сибайская ЦБС» присоединилась к литературно-музыкальному флешмоб – марафону «75 песен Великой Победы», посвященный 75 летию Победы в Великой Отечественной войне 1941 – 1945 гг.песен_Великой_Победы http://vk.com/id262167230 Организатор – Иглинская центральная районная модельная библиотека.

“Шайморатов генерал” 

Тәүге тапҡыр был йыр Башҡортостанда тыуып үҫкән, халыҡтың милли геройына әйләнгән, 112 -се Башҡорт кавалерия дивизияһының легендар командиры, генерал – майор Миңлеғәле Шайморатов иҫән саҡта уҡ 1942 йылдын март айында Ғабдрахман Хәбибуллин тарафынан башҡорт телендә башҡарылған.
Рәсәй геройы Миңлеғәле Шайморатовҡа арналған был йырҙың һүҙҙәрен Ҡадир Даян, көйөн Заһир Исмәғилев яҙған.
Ҡадир Даяндың “Шайморатов генерал” (“Башҡорттар китте һуғышҡа”) шиғырының тәүге варианты.
Шағир Ҡадир Даян 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы менән яу юлын үтә. Башҡорт яугирҙарының батырлығына бағышлап байтаҡ шиғырҙар яҙа. Шуларҙың иң билдәлеһе “Генерал Шайморатов” шиғыры 1945 йылда яҙыла. 1947 йылда Башҡортостан китап нәшриәтендә сыҡҡан шиғырҙар йыйынтығында баҫыла. Киң билдәле шиғырҙың тәүге варианты өс дүртюллыҡтан ғына тора. Унда совет власы тураһында бер һүҙ ҙә булмай. Шуға күрә лә Ҡадир Даянға был шиғырын үҙгәртергә ҡушалар. Ул Совет власын данлап ике дүрт юллыҡ өҫтәй. Шулай уҡ шиғырҙың икенсе һәм өсөнсө дүртюллығына ла үҙгәрештәр индерә.

Икенсе дүртюллыҡ тәүге вариантта:
Ағиҙелдең һыуын эскән,
Туғайында көн иткән;
Утта янмай, һыуҙа батмай,
Һай, батыр ҙа ир икән.

Яңы вариантта:
Шайморатов яу ҡырында
Дошмандарҙы көл иткән;
Утта янмай, һыуҙа батмай,
Һай, батыр ҙа ир икән.

Өсөнсө дүртюллыҡ тәүге вариантта:
Дан йөрәкле, ир намыҫлы
Улдар үҫтергән Урал.
Шулар менән дошман ҡырҙы
Шайморатов генерал.

Яңы вариантта:
Ватан өсөн йән ҡыҙғанмай
Һинең улдарың, Урал;
Шулар менән дошман ҡырҙы
Шайморатов генерал.

Бынан тыш Совет илен һәм халҡын маҡтаған тағы ике дүртюллыҡ өҫтәгән.
Совет иле өсөн яуҙа
Кисте һыуҙы, уттарҙы;
Дошмандарға ябырылғанда
Утлы дауыл ҡуптарҙы.
Совет халҡы Тыуған илдән
Ҡыуҙы яуыз дошманды;
Бер туғандай, үтәнеләр
Изге Ватан ҡушҡанды.

Йырҙың һүҙҙәре:
Башҡорттар китте һуғышҡа,
Оҙатып ҡалды күк Урал;
Ат уйнатып, алда бара
Шайморатов генерал.
Совет иле өсөн яуҙа
Кисте һыуҙы, уттарҙы;
Дошмандарға ябырылғанда
Утлы дауыл ҡуптарҙы.
Шайморатов яу ҡырында
Дошмандарҙы көл иткән;
Утта янмай, һыуҙа батмай,
Һай, батыр ҙа ир икән.
Совет халҡы Тыуған илдән
Ҡыуҙы яуыз дошманды;
Бер туғандай, үтәнеләр
Изге Ватан ҡушҡанды.
Ватан өсөн йән ҡыҙғанмай
Һинең улдарың, Урал;
Шулар менән дошман ҡырҙы
Шайморатов генерал.
В башкирской песне “Шаймуратов-генерал» (слова Кадыра Даяна, музыка Загира Исмагилова) воспет народный герой Республики Башкортостан, командир 112-й Башкирской кавалерийской дивизии генерал-майор Минигали Шаймуратов.Оригинал песни на башкирском языке написан поэтом-фронтовиком Кадиром Даяном. Перевод сделал его друг, ленинградский поэт и тоже фронтовик Михаил Дудин. Песня была впервые исполнена солистом Башкирского государственного театра оперы и балета Габдурахманом Хабибуллиным в марте 1942 года. Для башкирских джигитов, отправлявшихся на фронт, она стала как бы «музыкальной эмблемой» суровых военных лет.
Шли полки башкир в атаки,
Провожал седой Урал.
Впереди – на аргамаке
Шаймуратов-генерал.
Шаймуратов под собою
Горячил в бою коня.
На врага кидался в бою
Вихрем грома и огня.
Шаймуратов рубит, гонит,
На Дону врагов громит.
Ни в какой воде не тонет,
И в огне он не горит.
Храбрых конников по праву
Старый вырастил Урал,
Заслужил навеки славу
Шаймуратов-генерал.